Analisis Cerkak Kiblat Uripku

 Analisis Cerkak “Kiblat Uripku”

Resume cerkak :

Paraga “Aku” urip ing satengahe wong-wong kang padha seneng tumindak dosa, nengenake tumindak-tumindak kang nista. Paraga “Aku” uga kelingan piwulange para winasis, menangi jaman edan yen ora ngedan ora kaduman, sapa jujur ajur. Piwulang iki kaya-kaya nyocogi apa sing dilakoni. Sing gelem korupsi, nyatane uripe luweh moncer, kesenengan donya prasasat meh kabeh bisa klakon! Ananging paraga “Aku” sing jarene sok suci, sok kemresik, urip pas-pasan. Kok sing doyan korupsi bisa nukoni lemah nang ngendi-endi, malah duwe usaha kos-kosan pisan. Paraga “Aku” banjur mikir “Apa yen kepengin reja uripku kudu melu ngono? Dhuh Gusti paringana kiyat kula ndherek lan mundhi sedaya dhawuh Panjenengan. Gusti wis paring rohmat kang ora bisa digunggung, apa ya aku isih kudu kufur?”

Paraga “Aku” dadi nguda rasa... “Melas temen marang anak bojoku, seprana-seprene durung nate menangi rejnaning jaman.” Tanpa dinuga sisihane marani paraga “Aku” kang lagi ngenam-nam nasib. Paraga “Aku” banjur njaluk ngapura marang bojone apa dene anak-anak amarga paraga “Aku” durung bisa nuruti kabeh kepinginan anak bojo kaya kanca-kancane kantor kang moncer uripe. Ananging bojone malah bangga amarga miturut bojone paraga “Aku” iku wong sing pungguh marang bebener, ora gampang kaglewar marang blerenge donya, lan ora gampang nyahak dhuweke liyan yen pancen dudu hake. Miturut paraga “Aku”, awake dhewe kudu bisa nampa apa kang pancen dadi hak e awake dhewe.

Paraga “Aku” dadi matep yen kiblatku ya..agamaku. Donya, mung gawe blereng mripat kang sipate njlomprongake...

 

Unsur intrinsik cerkak:

1.      Tema

Cerkak “Kiblat Uripku” nggadhahi tema perkawis moral.

2.      Latar (setting)

a.       Latar papan

1)      Kantor, bukti : Pitakonku marang Joko sing jarene minangka Don Juan e kantorku.

2)      Omah, bukti : Bojoku banjur dakbopong mlebu ing kamar.

 

7.      Gaya bahasa/lelewaning basa

a.       Alegori

1)      Aku uga kelingan piwulange para winasis, menangi jaman edan yen ora ngedan ora kaduman, sapa jujur ajur.

2)      Donya mung gawe blerenge mripat kang sipate njlomprongake.

b.      Simile

1)      Pitakonku marang Joko sing jarene minangka Don Juan e kantorku.

2)      Dados kesimpulane selingkuh niku padha kalih ngrabuk nyawa.

c.       Personifikasi 

1)      Aku uga mtur nuwun nang sliramu kang tansah nandur akhlak sing apik lan bebudene bocah kang ngerti ungah-ungguh.

d.      Sarkasme

1)      Akeh sing wis kena lara batin, malik tinggal apa dene lali mula bukane

e.       Metafora

1)      Panyanggahku, aja-aja aku katut diarani anut grubyug digebyah uyah kaya kanca kantorku.

 

Kaendahan cerkak

            Cocok kaliyan kawontenan sakmenika, nedahaken perkawis kabeciakan.

Alasan: Cerkak “Kiblat Uripku” nyriosaken menawi sakmenika jaman edan, kathah ingkang korupsi, selingkuh, seneng tumindak dosa, nengenaken tumindak-tumundak kang nistha, lsp. Ananging tokoh “Aku” nedahaken bilih kita kedah puguh marang bebener, mboten gampang keglewar marang blerenge donya, mboten gampang nyahak duweke liyan yen pancen dudu hake, taat marang sakabehing dhawuhipun Pangeran lan nebihi sedaya laranganipun.

 

Unsur ekstrinsik

1.      Nilai-nilai ing salebeting cariyos

a.       Agami

Bukti : Aku dadi mantep..kiblatku ya..agamaku. Donya, mung gawe blerenge mripat kang sipate njlomprongake...

b.      Sosial

Bukti: Apa aku kudu miris nyawang sepak terjange manungsa saiki? Akeh sing wis kena lara batin, malik tinggal apa dene lali mula bukane.

Aku urip ing satengahe wong-wong kang padha seneng tumindak dosa, nengenake tumindak-tumindak kang nistha.

2.      Latar belakang gesangipun panganggit

Saking cariyos punika saget dipun mangertosi bilih panganggit menika gesang ing lingkungan ingkang heterogen lan panganggit menika tiyang ingkang peka kaliyan kahanan sosial ing sakiwa tengenipun.

3.      Kahanan sosial rikala cariyos punika dipundamel

Cariyos punika dipundamel rikala jaman edan. Rikala cariyos punika dipundamel kathah ingkang seneng tumindhak dosa, nengenaken tumindak nistha, korupsi, selingkuh, lsp. Ananging tasih wonten tiyang ingkang puguh marang bebener, lan lebihi sedaya laranganipun Pangeran.